Du Lịch Cộng Đồng Ở Tây Nguyên

Thông qua những hoạt động trải nghiệm thực tế cùng nhau, du khách và người dân địa phương sẽ có sự gắn kết nhiều hơn. Điều này sẽ tạo cho du khách cảm giác gần gũi khi thấu hiểu về văn hoá, con người và cuộc sống tại nơi đó. Đồng thời, người dân cũng sẽ cảm thấy tự hào khi chia sẻ về những khía cạnh trong cuộc sống tại cộng đồng.

Những tác động của du lịch cộng đồng

Mô hình du lịch cộng đồng mang lại nhiều lợi ích tích cực nhưng vẫn sẽ tồn tại một số tác động tiêu cực đến cộng đồng dân cư làm ngành du lịch. Cụ thể được phân tích dưới đây:

• Giảm tỷ lệ thất nghiệp khi tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân địa phương, nhất là những nơi vùng sâu vùng xa.

• Phát triển kinh tế địa phương thông qua việc cung ứng các dịch vụ, bán sản phẩm địa phương để phục vụ du lịch và thu lợi nhuận từ những nguồn lực đó.

• Những vùng du lịch cộng đồng sẽ được ưu tiên về vốn đầu tư, cơ sở vật chất từ cơ quan nhà nước và các tổ chức phi chính phủ.

• Cung cấp thị trường phát triển cho sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ địa phương.

• Góp phần nâng cao hình ảnh của địa phương nói riêng và quốc gia nói chung.

• Ngành du lịch – lữ hành là công cụ hiệu quả để phát triển kinh tế, tăng thu nhập.

Du lịch cộng đồng mang lại nhiều tác động tích cực lẫn tiêu cực cho địa phương

• Phá vỡ môi trường tự nhiên, gia tăng ô nhiễm, rác thải và tắc nghẽn giao thông.

• Tăng chi phí sinh hoạt và giá nhà đất tại địa phương.

• Gia tăng tệ nạn xã hội, gia tăng tội phạm về móc túi, cướp giật,…

• Xuống cấp giá trị văn hóa và đánh mất bản sắc cộng đồng.

Các nguyên tắc cơ bản của du lịch cộng đồng là gì?

Cụ thể, các nguyên tắc cơ bản của du lịch cộng đồng sẽ bao gồm bình đẳng xã hội, tôn trọng văn hoá địa phương và các di sản văn hoá, quyền làm chủ và sự tham gia của người dân địa phương.

• Bình đẳng xã hội: Các thành viên của cộng đồng sẽ tham gia lập kế hoạch, thực hiện và cũng như là quản lý các hoạt động du lịch trong cộng đồng của mình. Đồng thời, sự tham gia của cộng đồng địa phương vào công tác chuẩn bị, thực hiện và tổ chức các hoạt động du lịch đều được chú trọng. Đặc điểm của du lịch cộng đồng ở đây là các lợi ích kinh tế sẽ được chia đều, không chỉ cho các công ty du lịch lữ hành mà cho cả các thành viên cộng đồng.

• Tôn trọng văn hoá địa phương và các di sản thiên nhiên: Hầu hết các hoạt động du lịch đều tiềm tàng các tác động tích cực và tiêu cực đến cộng đồng địa phương và môi trường tự nhiên. Quan trọng là các giá trị văn hoá địa phương và môi trường thiên nhiên được tôn trọng, bảo vệ thông qua các hoạt động tích cực của tất cả các đối tác trong ngành Du lịch địa phương nhằm duy trì cấu trúc xã hội địa phương. Do đó, các cộng đồng không những phải nhận thức được trách nhiệm và vai trò của mình khi cung cấp các trải nghiệm du lịch thành công, mà còn phải hiểu các những động tích cực, tiêu cực của hoạt động du lịch có thể ảnh hưởng đến họ, cũng như là môi trường tự nhiên của họ nếu thiếu quy hoạch hay quản lý.

• Chia sẻ lợi ích: Việc chia sẻ các lợi ích từ du lịch cộng đồng đòi hỏi cộng đồng phải nhận được các lợi ích tương tự như các đối tác liên quan khác. Thông thường, doanh thu từ các hoạt động du lịch sẽ được chia cho tất cả những người tham gia và để riêng một phần đóng góp quỹ cho toàn bộ cộng đồng. Theo đó, quỹ này sẽ được sử dụng cho các mục đích như tái đầu tư vào cơ sở hạ tầng như cầu, diện, đường sá hoặc các lĩnh vực lợi ích cộng đồng khác như giáo dục và y tế.

• Sở hữu và tham gia của địa phương: Các loại mô hình du lịch cộng đồng thành công sẽ khai thác một cách hiệu quả các nguồn lực và kiến thức của cộng đồng địa phương để đạt được các kết quả trong du lịch. Chính vì thế, sự tham gia của cộng đồng địa phương từ khâu lập kế hoạch đến giai đoạn thực hiện và đánh giá là rất quan trọng trong việc phát huy được tối đa sự tham gia của địa phương và đảm bảo một cách tốt nhất quyền sở hữu của địa phương.

Hoạt động du lịch cộng đồng góp phần vào việc phát triển kinh tế bền vững

Du lịch cộng đồng là xu hướng du lịch được nhiều người quan tâm và ưa chuộng nên có rất nhiều tiềm năng để phát triển. Chính vì thế, loại hình du lịch này có một số vai trò cụ thể như:

Loại hình du lịch này sẽ giúp cải thiện nhận thức của người dân trong việc bảo tồn di sản, hệ sinh thái và bảo vệ môi trường. Không chỉ vậy, loại hình du lịch này còn giúp cộng đồng nâng cao trình độ, nghiệp vụ cũng như ý thức chống các trào lưu du nhập mà không phù hợp.

Các địa điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng tại Việt Nam

Tại Việt Nam, loại hình du lịch cộng đồng ở Việt Nam đã và đang phát triển trải dài từ Bắc xuống Nam. Dưới đây là những điểm đến hấp dẫn mà bạn không nên bỏ qua khi lựa chọn hình thức du lịch này.

Khu du lịch sinh thái cộng đồng Kotam – Đắk Lắk

Đến với khu du lịch sinh thái cộng đồng KoTam, bạn sẽ được chìm đắm trong không khí của thiên nhiên Tây Nguyên hoang sơ mà xinh đẹp với những cánh rừng hoa khoe sắc, những hồ nước tĩnh lặng và những ngôi nhà sàn có nét kiến trúc độc đáo.

Tại đây, bạn còn được chiêm ngưỡng không gian sống của đồng bào dân tộc Ê Đê, Gia Rai và ngắm nhìn những bức họa, những nhạc cụ dân tộc truyền thống. Không chỉ là cảnh sắc, du khách còn được trải nghiệm những sự kiện đậm đà bản sắc của người dân Tây Nguyên như lễ cúng voi, lễ cúng bến nước, lễ hội đua thuyền,…

Điểm danh các loại hình du lịch cộng đồng hiện nay

Việt Nam là một quốc gia sở hữu nhiều lợi thế về các loại hình thức du lịch nhờ sự đa dạng của địa hình từ đồng bằng sông nước đến núi non hùng vĩ. Cùng với những bản sắc văn hóa đặc trưng, riêng biệt từ 54 dân tộc anh em đã tạo ra những điều kiện thuận lợi cho ngành du lịch Việt phát triển theo nhiều hướng sau đây.

Đây là hình thức du lịch dựa vào thiên nhiên, gắn liền với bản sắc văn hóa địa phương và có sự tham gia của cộng đồng để phát triển bền vững. Theo đó, khi tham gia du lịch tại các khu du lịch sinh thái, du khách sẽ được tìm hiểu văn hóa, tham quan các cảnh quan và môi trường tại địa phương.

Du lịch văn hóa là một loại hình du lịch khai thác dựa trên lịch sử, khảo cổ học và văn hóa tại địa phương. Du khách khi lựa chọn hình thức này sẽ được hướng dẫn viên du lịch giới thiệu về văn hóa đặc trưng của vùng miền, biết đến những sự kiện lịch sử hào hùng, những địa điểm tôn giáo nổi tiếng hay những tác phẩm khảo cổ được giữ gìn từ thời xa xưa của vùng miền đó.

Du lịch văn hóa khai thác dựa trên lịch sử, khảo cổ học và văn hóa tại địa phương

Du lịch nông nghiệp dựa vào các hoạt động sản xuất nông nghiệp, theo đó du khách sẽ tham quan những vùng nông nghiệp như trang trại chăn nuôi, vườn cây ăn trái,… để trải nghiệm các hoạt động thực tế với người dân bản địa. Những nơi này sẽ phát triển nhiều dịch vụ tương ứng để đáp ứng nhu cầu của du khách theo mô hình du lịch cộng đồng.

Hình thức du lịch này sẽ do người địa phương hoặc đồng bào dân tộc thiểu số trực tiếp tham gia quản lý và vận hành các hoạt động liên quan. Theo đó, yếu tố then chốt và quan trọng nhất để thu hút du khách tới để tham quan, trải nghiệm là những nét văn hóa bản địa đặc trưng.

Du lịch làng là hình thức du lịch cộng đồng mà du khách sẽ được đến các ngôi làng hay làng nghề truyền thống của Việt Nam để trải nghiệm cuộc sống thôn bản. Tại đây, các du khách sẽ sinh hoạt chung và trải nghiệm công việc truyền thống của người dân bản địa.